Kur’an-ı Kerim’in doksan üçüncü suresi olan Duha suresi, Mekke devrinde nazil olmuştur. İniş sırasına göre 11. suredir ve 11 ayetten oluşur. Birinci ayette geçen ve “kuşluk vakti” anlamına gelen Duha kelimesinden nedeniyle bu adı almıştır. Vedduha suresi olarak da anılır. Dini kaynaklarda, Duha suresi duası faziletleri, anlamı ve meali ile ilgili önemli bilgiler bulunur. Duha suresi okunuşu bilmek siklet arz eder. Duha suresi okunuşu gün içerisinde çoğu kez yapılmalıdır; çünkü bu surenin fazileti, faydaları ve yararları olduğuna inanılır. Ezberlemek ve kulak vermek isteyenler için Duha suresi anlamı (meali), Arapça yazılışı, Türkçe okunuşu, fazileti ve dinle seçeneği hakkında bilgiler haberimizde yer alıyor.
DUHA SURESİ OKUNUŞU
Bismillahirrahmânirrahîm.
DUHA SURESİ DİNLE
DUHA SURESİ TÜRKÇE ANLAMI (DİYANET MEALİ)
Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın ismiyle.
DUHA SURESİ ARAPÇA YAZILIŞI
DUHA SURESİ NUZÜL
Mushaftaki sıralamada doksan üçüncü, iniş sırasına tarafından on birinci sûredir. Fecr sûresinden sonra, İnşirâh sûresinden önce Mekke’de inmiştir. Rivayete tarafından Fecr sûresinin inişinden sonradan öncekine nisbetle daha kısa bir vakit vahiy kesik, müşrikler bu olayı kullanarak Hz. Peygamber’e, “Nasıl Olursa Olsun rabbin sana darıldı ve seni terketti” demişlerdi. Bu sözlerden nedeniyle Hz. Peygamber’in duyduğu endişe üstüne bu sûre inmiştir (Taberî, XXX, 148).
Bizim iniş sıralamasında esas aldığımız bu söylenti dışında, Duhâ sûresinin iniş tarihine dair diğer rivayetler de vardır: 1. İlk vahiyden (Alâk ve Müddessir sûrelerinin ilk âyetlerinden) daha sonra uzunca bir vakit vahiy kesik, her tarafta başladığında başlangıçta Duhâ sûresi gelmiştir. 2. Necm sûresinde geçen “Cebrâil”i bütün azametiyle görme ve ona iyice teşebbüs” sonucu Hz. Peygamber’de oluşan coşku ve sarsıntı yatışsın diye bir vakit vahiy indirilmiş, sonra Duhâ sûresi gelmiştir (İbn Kesîr, VIII, 287-288, 445-446; Şevkânî, V, 378). Vahyin mâkul sebeplerle kesilip araya fâsılaların girmesi her seferinde muhaliflerin rivayet yapmalarına vesile olmuş, Allah da bu sûreyi göndererek resulünü teselli etmiştir.
DUHA SURESİ KONUSU
Müşriklerin can sıkıcı laf ve davranışlarına karşısında bir avunma edinmek üzere Hz. Peygamber’e, yüce Allah’ın himayesi doğruca çocukluğundan itibaren nice güçlükleri aşarak bugünlere geldiği hatırlatılmakta ve kendisinin de yetime, yoksula iyi davranması emredilmektedir.
DUHA SURESİ FAZİLETİ
Duha Suresi, “vahyin geçici olarak kesilmesine” ve irtibatın tekrardan başlayarak, vahyin baştan inişine sinyâl etmektedir. Resul-ü Kibriya’yı (s.a.a) Allah-u Teâlâ’nın öksüzken barındırdığını, yolunu kaybetmişken yol gösterdiğini ve fakirken bulup da varlıklı ettiğini belirterek, avunma etmektedir.
Ayrıca “Şefaat” ve Allah Resulü’nün (s.a.a) kıyametteki “Mahmud” makamına değinilerek, Allah-u Teâlâ’nın Hz. Muhammed Mustafa Efendimize (s.a.a) verdiği keramet ve hediyeler beyan edilmektedir. Surenin sonunda da üç ahlaki ve sosyal prensip verilmektedir: Birincisi, yetimlere karşı yufka yürekli olma. İkincisi, gereksinim sahiplerine yardımda katılmak ve onları geri çevirmekten sakınma. Üçüncüsü, Allah’ın verdiği nimetleri hatırlayarak, şükür etmek.
DUHA SURESİ TEFSİRİ (KUR’AN YOLU)
Duhâ kelimesi “kuşluk” anlamına gelmekle birlikte birçok müfessirler, 2. âyetteki “gece”nin alternatifi olarak burada iyice gündüz vakti için kullanıldığı kanaatindedirler. İbn Âşûr’a kadar ise kelime burada da kuşluk vaktini ifade etmekte olup, bununla, tıpatıp kuşluk vakti güneş ışığının yeryüzünü tamamen kaplaması gibi vahiy ışığının da dünyaya inip aydınlatmaya başladığına imada bulunulmuştur. 2. âyetteki gece karanlığı da Hz. Peygamber’in bu vakitte evinde ya da Kâbe çevresinde sesli olarak Kur’an’ı okuduğu, müşriklerin ise onu gizlice dinledikleri vakit olup bundan dolayı bu iki süre üstüne ant edilmiştir. Yeminin amacı putperestlerin artık Hz. Peygamber’e vahyin gelmez olduğu, Allah’ın onu terkettiği iddialarının gerçekle ilgisinin bulunmadığını muhakkak bir dille belirtmektir (XXX, 394-395)
DUHA SURESİ NE SÜRE İNMİŞTİR?
DUHA SURESİ KAÇ AYET?
DUHA SURESİ KAÇINCI SAYFA VE CÜZDE YER ALIYOR?
DUHA (VEDDUHA) SURESİ KONUSU NEYİ ANLATIYOR?
Duhâ sûresi, İslâm güneşinin yükselişini sembolize eden kuşluk vaktiyle küfür ve şirk döneminin, bitmeye yüz tutmuş karanlık bir geceyi hatırlatan haline yeminle başlar. Allah’ın Hz. Peygamber’i terketmediği ve kendisine darılmadığı bildirilir. Hz. Peygamber’i yakın bir gelecekte büyük başarıların beklediği, peygamberlik görevinin sonunun başlangıcından daha bahtı açık olacağı müjdelenir. Sahiden Hz. Peygamber annesiz babasız artan bir yetimken rabbi kendisini koruyup kollamış ve ona peygamberlik vermiştir. Bundan Böyle rabbin desteğinden uzaktan kalması ve terkedilmiş bir duruma düşmesi laf konusu değildir.
Sûrenin ikinci yarısındaki âyetler ilk nazarda bir başa kakma üslûbu taşır gibiyse de özenle incelendiğinde böyle olmadığı görülür. Daha önce verilen nimetlerden söz edilmesi başa kakma değil peygamberlikten daha sonra verilecek nimetlerin daha öncekilerle kıyaslanamayacak değin büyük olduğunu anlatmak içindir. Nübüvvetten önce resulünü kimseye fakir etmeyen Allah nübüvvetten sonra mı yüz üstü bırakacaktır. Artık bir peygamberden beklenen görevleri yerine getirmesi, yetime, kimsesize sahip çıkması, ihtiyacı olanları eli anlamsız çevirmemesi gerektiği belirtilir. Sûre, rabbin nimetlerini dile getirmeyi emreden bir âyetle son bulur. Bundan da en büyük nimet olan İslâm dininin beyanat ve tâlim edilmesi istendiği sonucu çıkarılmalıdır. Bu özellikleri ve muhtevasıyla sûre yalnız Hz. Peygamber için yok defalarca ve bitmiş bütün müslümanlar için büyük bir mânevî zor ve moral kaynağıdır.
Duhâ sûresinin bir önceki Leyl sûresiyle amaç ilişkisi vardır. Leyl sûresi, iyilerin ileride memnun ve razı olacaklarını müjdeleyen âyetle son bulurken bu sûrede, “Rabbin sana verecek, sen de razı olacaksın” meâlindeki âyetle bu müjdeye açıklık getirilmiş olur. Bundan sonraki İnşirâh sûresi ise hem üslûp keza de manâ bakımından Duhâ sûresinin devamı gibidir. Çünkü bu sûrede Peygamber’in göğsünün genişletildiği, sırtındaki ağır yükün kaldırıldığı ve namının yüceltildiği bildirilir. Duhâ sûresinin başında bulunan, “Rabbin seni terketmedi, senden yüz çevirmedi” meâlindeki âyete karşılık İnşirâh sûresi, “Öyleyse sen de yalnızca rabbine yönel” âyetiyle son bulur.
DUHA SURESİNE NEDEN BU İSİM VERİLMİŞTİR?
DUHA NEDİR, NE KAVRAMA GELİR?
DUHA SURESİ NE SÜRE OKUNMALI?
Duha (Vedduha) suresi, vakit ve mekân ayırt etmeksizin okunabilen sureler arasındadır. Birey, sıkıntıya, derde ya da kedere düştüğü durumlarda Duha suresine başvurabilir.
Duha suresini her gün sabahleyin namazından daha sonra okuyan kimse, her türlü kötülüklerden korunur.
Duha suresini okuyan kimsenin evinde geçimsizlik olmaz; bolluk ve bolluk artar.
Ahirette Yüce Allah’ın şefaatine sığınmak isteyenler Duha suresini namazlarında da okumalıdır.
Oruç için niyetlenirken ve oruç açıldığı sırada da bu sure okunabilir.
DUHA SURESİ NE İÇİN OKUNUR, NEYE İYİ GELİR?
Duha veya Vedduha suresi, maddi ve manevi tüm dertleri, sıkıntıları gidermek ile gönül ferahlığına erişmek için okunur.
Ulu Allah’ın merhametine ve bağışlayıcılığına sığınıarak onun her şeyi gören, her derde derman olduğunu yâd etmek nedeniyle da başvurulur.
Oruca maksat ederken ve orucu açarken okunmasının yanı sıra, maddi sıkıntılardan kurtulmak, zenginleşmek ve yalnız hissedildiğinde rahatlamak için de okunacak bir suredir.
DUHA SURESİ NASIL BASIT EZBERLENİR?
Kur’an-ı Kerim’de yer alan bütün surelerin basit ezberlenmesi için bol bol her tarafta yapılması gereklidir. Duha suresi ezberlemek isteyen bir birey, her ayeti asgari üç kere okumalı ve sesli bir şekilde baştan yapmalıdır.
DUHA SURESİ ÖLÜLERE OKUNUR MU?
İslam âlimlerinin ölülere okunan dualar ve sureler konusunda öbür görüşleri vardır.
Buna karşın, Duha (Vedduha) suresinin ölülere okunmasında bir sakınca yoktur. Mezarlık ziyaretlerinde okunabilir.
DUHA SURESİ ABDESTSİZ OKUNUR MU?
Vakıa suresi, 79. ayette “Arınmış olanlardan başkası ona el süremez.” biçiminde emredilir. bu nedenle, cünüp olan veya abdestsiz birisinin Kur’an-ı Kerim’e el süremeyeceği gibi herhangi bir ayeti de okuyamaz.
Özetle, abdesti olmayan birisi, Kur’an-ı Kerim’e el dokundurmadan ezberinden bildiği ayet ve sureleri okuyabilir. Bu caizdir; ancak abdestsiz olan birisi Kur’lahza’a dokunarak Duha (Vedduha) suresini okuyamaz. Ayet el-Kürsi, Fatiha ve İhlas gibi ayet ve sureleri okumak isteyen kimse, bunları dua niyetiyle okursa caizdir. (Elmalılı Hamdi YAZAR, Tefsir, Vakıa 79. ayet in izahı; Celal Yıldırım, İslam fıkhı, IV/157)
Ayrıca, başörtüsü olmadan da Duha suresi okunabilir; ama Kur’an’a saygıdan nedeniyle başörtülü almak daha iyidir.
DUHA SURESİ ADETLİYKEN OKUNUR MU?
EZBERLEMENİZ İÇİN DİĞER SURELER VE DUALAR